Biała lista podatników VAT
60 mln zł, 140 mln zł, a nawet 700 mln zł – to tylko jedne w wielu kwot wyłudzeń podatku VAT. Poszkodowanym jest Skarb Państwa oraz często małe i średnie przedsiębiorstwa, które często nieświadomie zostają wplątane w karuzelę wyłudzeń. Skala tego typu przestępstw rośnie. W celu zwiększenia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego i zapobiegania wyłudzeniom podatku VAT Ustawodawca stworzył Biała Księgę tzn. Białą listę podatników VAT.
Biała lista podatników VAT jest to wykaz przedsiębiorców, którzy są płatnikami VAT. Znajdziemy w niej ogólne dane firmy (nazwę, adres, nip, regon), status podmiotu (czy jest czynnym podatnikiem VAT, czy może odmówiono mu rejestracji, a jeśli tak to z jakiego powodu), oraz –najważniejszą informację – numer konta bankowego naszego kontrahenta.
Od kiedy obowiązuje?
Biała lista podatników VAT weszła w życie 1 września 2019 roku i od tego momentu wszyscy mają do niej dostęp. Do 31.12.2019 US nie będzię podejmował żadnych kroków mających na celu ukaranie przedsiębiorcy za brak weryfikacji kontrahenta, lub dokonanie przelewu na rachunek rozliczeniowy inny niż widniejący na liście. Zmieni to się z Nowym Rokiem i już od 1 stycznia 2020 roku niedotrzymanie wymogów wynikających z istnienia Białej Listy Podatników VAT może nieść negatywne skutki dla przedsiębiorcy.
Jakie obowiązki ciążą na przedsiębiorcy w związku z Białą Listą Podatników?
Zacznijmy od tego, że korzystanie z białej listy podatników nie jest obowiązkowe, ALE! Osoba nie przeprowadzająca weryfikacji podatnika musi się liczyć z negatywnymi skutkami takiego postępowania.
Najważniejszą informacją na białej liście podatników są numery rachunków bankowych naszych kontrahentów, czyli ich rachunki rozliczeniowe. Publikowane numery dotyczą tylko zarejestrowanych podatników VAT oraz podatników przywróconych do systemu. Zanim dokonamy płatności na rachunek podany na dokumencie/fakturze powinniśmy przeprowadzić weryfikację i ustalić czy:
- Firma kontrahenta znajduje się na białej liście podatników
- Podany na dokumencie sprzedaży numer konta :
- zgadza się z widniejącym na białej liście,
- faktycznie należy do przedsiębiorcy, z którym współpracujesz.
Taka weryfikacja musi być dokonana na dzień zlecenia przelewu i potwierdzona odpowiednim systemowym wydrukiem.
Ustawodawca zaznaczył, że indywidualne rachunki bankowe, które służyły osobom fizycznym prowadzącym jednoosobową działalnośc gospodarczą do firmowych rozliczeń nie będą honorowane. Oznacza to, że taka osoba powinna założyć firmowy rachunek rozliczeniowy i dokonać aktualizacji poprzez zmianę danych przedsiębiorcy w CEIDG.
Baza podatników VAT aktualizowana jest codziennie w dni robocze, a zlecenie mające na celu modyfikację danych firmy realizowane są niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych.
Nie zweryfikowałem swojego kontrahenta. Jakie mogą być tego następstwa?
Przy transakcjach równych lub wyższych niż równowartośc 15 tys. zł Ustawodawca daje US możliwość wyciągnięcia negatywnych konsekwencji wobec przedsiębiorcy, który uchylił się od tego zalecenia w postaci:
- Zarzutu o niedochowanie należytej staranności w relacjach handlowych,
- Braku możliwości zaliczenia takiego wydatku do KUP, lub podważenie takiego księgowania,
- Ryzyko poniesienia przez nabywcę odpowiedzialności solidarnej za zaległości wystawcy faktury w części dotyczącej podatku VAT, który wynika z tej niezweryfikowanej płatności .
Co w sytuacji gdy podatnika nie ma na liście?
Jeśli naszego kontrahenta nie ma w Białęj Księdze, należy wystąpić do naczelnika właściwego US z prośbą o informację czy ten jest wpisany jako podmiot czynny czy zwolniony z VAT.
Może się okazać, że podatnik oczekuje na rejestrację na VAT, jest zwolniony podmiotowo (nie przekroczył dochodu 200 tys), lub przedmiotowo.
Czym skutkuje dokonanie przelewu na rachunek spoza białej listy?
Jeśli wykonamy przelew na rachunek rozliczenowy którego nie ma BLP, powinniśmy w ciągu 3 dni od daty zlecenia przelewu zgłosić ten fakt do właściwego US (zawiadomienie ZAW-NR).
Jeśli kontrahent nie wywiąże się ze zobowiązań VAT, przedsiębiorca poniesie wraz z nimodpowiedzialność solidarną za jego podatkowe zaległości. Kwota ta będzie równa wysokości podatku VAT w odniesieniu do tej konkretnej transakcji ( dla transakcji powyżej 15 tys. zł).
Jeśli kontrahent zapłaci należny podatek VAT, nasz przedsiębiorca nie będzie pociągnięty do solidarnej odpowiedzialności za zaległości kontrahenta, jednak nie zaliczy wydatku do KUP.
Więcej o konsekwencjach płacenia na rachunek spoza BLP czytaj tutaj.
Awaria systemu co zrobić?
W przypadku wystapienia problemów technicznych, awarii systemu etc. należy zapisać i zachować komunikat o niedostępności platformy. W celu uniknięcia negatywnych skutków dokonania takiego przelewu na konto spoza białej listy należy w ciągu 3 dni roboczych powiadomić o tym fakcie US.
Jest kontrahent, jest rachunek, ale nie ma jego numeru. Co w takiej sytuacji?
Taka sytuacja także może mieć miejsce. Oznacza to nic innego jak posiadanie przez przedsiębiorcę tzw. rachunku wirtualnego, który nie jest rachunkiem rozliczeniowym, więc nie ma obowiązku umieszczenia go na białej liście.W takiej sytuacji najlepiej odnaleźć rachunek rozliczeniowy, dzięki czemu możliwe będzie przypisanie rachunku do konkretnego podmiotu. Po wpisaniu numeru rachunku wirtualnego pojawi się informacja o rachunku rozliczeniowym, z którym jest powiązany, oraz dane tego podmiotu.
Jest kontrahent, jest rachunek, ale nie ma jego numeru. Co w takiej sytuacji?
Taka sytuacja także może mieć miejsce. Oznacza to nic innego jak posiadanie przez przedsiębiorcę tzw. rachunku wirtualnego, który nie jest rachunkiem rozliczeniowym, więc nie ma obowiązku umieszczenia go na białej liście.W takiej sytuacji najlepiej odnaleźć rachunek rozliczeniowy, dzięki czemu możliwe będzie przypisanie rachunku do konkretnego podmiotu. Po wpisaniu numeru rachunku wirtualnego pojawi się informacja o rachunku rozliczeniowym, z którym jest powiązany, oraz dane tego podmiotu.
Na fakturze widnieje płatnośc ratalna, czy za każdym razem trzeba dokonać weryfikacji?
Zgodnie z zaleceniem Ministerstwa Finansów kontrahenta należy zweryfikować w dniu zlecenia przelewu, więc tak – za każdym razem, gdy przypada termin zapłaty kolejnego zobowiązania. Może się bowiem zdarzyć, że między jedną, a drugą płatnością podatnik zostanie usunięty z białej listy podatników VAT i wtedy dokonując takiego przelewu moglibyśmy ponieśc negatywne konsekwencje.
Współpracuję z zagranicznymi kontrahentami - jakie zastosowanie ma w takim przypadku Biała Księga?
Zgodnie z ustawą Prawo Bankowe rachunki zagraniczne nie są rachunkami rozliczeniowymi, więc nie znajdują się w białej liście. Biała lista będzie miała zastosowanie w przypadku zagranicznych płatności jeśli zagraniczny kontrahent będzie zarejestrowany w Polsce do VAT.
Dokonałem płatności poprzez serwis m.in. PayU, etc, lub transakcję kartą. Co w takie sytuacji?
Biała lista podatników VAT ogranicza się stricte do wykonania przelewu. Powyższe sytuacje są transakcjami płatniczymi, do których podany wykaz przedsiębiorców nie ma zastosowania, w związku z powyższym nie musimy się obawiać konsekwencji.
Nieaktualne dane we wpisie?
Wszelkich aktualizacji i poprawy danych można dokonać poprzez zgłoszenie w właściwym US, CEiDG lub wysłanie e-mail na adres: WykazPodatnikow@mf.gov.pl