Zjawisko prania brudnych pieniędzy polega na wprowadzeniu do legalnego obiegu środków finansowych pochodzących z nielegalnych źródeł. Nie chodzi tu tylko o działalność narkotykową, hazard, itp., ale także (w Polsce) środki pochodzące z niezarejestrowanej i nieopodatkowanej działalności gospodarczej. Państwo robi wszystko, aby wyeliminować to zjawisko. Jednym z takich ograniczeń jest wprowadzenie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.
KTO TO JEST BENEFICJENT RZECZYWISTY?
Ogólnie mówiąc beneficjent rzeczywisty to osoba (lub osoby) fizyczna faktycznie pełniąca władzę na danym podmiotem.
Szerzej i bardziej szczegółowo zagadnienie to jest wyjaśnione w Ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. 2018 poz. 723) art.2 ust.2 pkt.1, zgodnie z którym jes to osoba (osoby) fizyczna:
- sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub
- w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna.
Konkretyzując jeszcze dokładniej:
1. W przypadku osób prawnych tzn. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o. o.) i spółek akcyjnych (s.a.) beneficjentem rzeczywistym będzie:
- ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej;
- osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta (także jako zastawnik albo użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu),
- osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25 proc. ogólnej liczby udziałów/akcji klienta lub ogólnej liczby głosów (także jako zastawnik albo użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu),
- osoba fizyczna będąca podmiotem dominującym wobec klienta.
Jeśli nie można jednoznacznie ustalić tożsamości osób fizyczych, które posiadają więcej niż 25% akcjii lub głosów, lub nie zachodzi podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu – w takich sytuacjach za beneficjenta rzeczywistego można przyjąć osobę piastującą funkcję kierowniczą np. prezesa zarządu w spółce.
2. W przypadku spółek osobowych tzn. jawnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych i partnerskich
.. nie jest dokładnie sprecyzowane kto jest beneficjentem rzeczywistym. Należy się tu odwołać do definicji ogólnej.
3. Spółki cywilne i jednoosobowe działalności gospodarcze nie podlegają wpisowi do rejestru.
CO TO JEST CENTRALNY REJESTR BEEFICJENTÓW RZECZYWISTYCH (CRBR)
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest to publiczny system, w którym gromadzone i przetwarzane są informacje o beneficjentach rzeczywistych.
JAKI JEST CEL CRBR?
Główna ideą stworzenia CRBR jest przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Zgromadzenie dokładnych danych o beneficjentach rzeczywistych uniemożliwi przestępcom ukrycie swojej tożsamości, a podmiotom gospodarczym da większe bezpieczeństwo nawiązywania relacji handlowych z innymi kontrahentami.
JAKI JEST KOSZT DOSTĘPU DO CRBR?
Dostęp jest publiczny i bezpłatny.
OD KIEDY OBOWIĄZUJE CRBR?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych działa od 13 października 2019 roku, ale pełną funkcjonalność osiągnie 13 kwietnia 2020 roku.
JAKIE DANE SĄ GROMADZONE?
Obowiązkowo do CRBR muszą być zgłoszone:
- dane identyfikacyjne podmiotu ( nazwa, forma organizacyjna, siedziba, numer KRS i NIP)
- dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i osoby uprawnionej do reprezentowania spółki (imię i nazwisko, pesel lub data urodzenia, obywatelstwo, państwo zamieszkania, wielkośc udziałów w firmie).
JAK ZGŁOSIĆ BENEFICJENTA RZECZYWISTEGO DO CRBR?
Zgłoszenia do CRBR może dokonać jedynie osoba uprawniona do reprezentowania spółki zgodnie z przepisami KSH.
W przypadku reprezentacji łącznej tzn. przez więcej niż jedną osobę – zgłoszenie musi być podpisane przez wszystkie wymagane osoby.
Pełnomocnicy spółki nie są uprawnieni do tego zadania.
Zgłoszenie musi być złożone w formie dokumentu elektronicznego, za pośrednictwem strony internetowej crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/ wybierając opcję „Utwórz zgłoszenie”. Zgłoszenie musi być zatwierdzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP.
Nie ma możliwości zgłoszenia w formie pisemnej.
Spółki założone przed 13.10.2019 roku na dokonanie zgłoszenia mają 6 miesięcy ( do 13.04.2020 roku). Spółki nowo powstałe mają 7 dni od rejestracji w KRS na zgłoszenie do CRBR.
KARY I SANKCJE
Niestosowanie się do wymogów narzuconych przez przepisy może skutkować nałożeniem kary pieniężnej w wysokości do 1 mln zł. Za podanie nieprawdziwych danych – grozi odpowiedzialność karna.
CRBR a RODO
Ujawnienie danych beneficjenta w CRBR nie wymaga uzyskania jego zgody, a czasami może się nawet odbyć bez jego wiedzy. Zgoda taka nie jest potrzebna, gdyż zgodnie z przepisami, podstawą przetwarzania danych w tym kontekście jest fakt, że są one niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania wladzy publicznej powierzonej administratorowi (w tym przypadku ministrowi ds. finansów publicznych). Ponadto beneficjent nie będzie uprawiony do uzyskania informacji o odbioracach, którym jego dane zostały przekazane, w szczególności o odbiorcach w panstwach trzecich i organizacjach międzynarodowych.
Masz pytania? Zapraszamy do kontaktu.