Earl Wilson powiedział:
„Jeśli uważasz, że nikomu nie zależy, czy żyjesz, spróbuj przeoczyć kilka płatności za samochód”.
Cytat ten – opiewający delikatnie o tzw. czarny humor;) – niesie ze sobą nie tylko sporo prawdy, ale i konsekwencji. Nie ma jednak co ukrywać, że posiadanie samochodu – szczególnie jeśli jesteś przedsiębiorcą – wydaje się być prędzej czy później nieuniknione. Spotkania z Klientami, wizyty w różnych instytucjach, dostawy, etc. – są dużo prostsze logistycznie do zrobienia z autem. Jeśli możesz sobie pozwolić na kupno samochodu za gotówkę – brawo dla Ciebie. Co jednak w sytuacji, kiedy auto jest potrzebne, a środków finansowych na jego zakup brak?
Jeszcze do niedawna większość przedsiębiorców pokusiłaby się o zaciągnięcie kredytu, jednak od pewnego czasu coraz więcej zwolenników ma leasing. Tylko czy to się w ogóle opłaca?
Kredyt czy leasing?
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na skorzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania, powinien dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw obu form.
Wróćmy do wspomnianego wcześniej zakupu samochodu firmowego.
Kredyt
Przedsiębiorca – po pozytywnej weryfikacji zdolności kredytowej* i uzyskania zgody na udzielenie kredytu- dostaje wnioskowaną kwotę. Bank nie wymaga określenia konkretnego celu przeznaczenia tych środków, ale – bazując na konkretnym przykładzie, akurat nasz Klient chce kupić samochód.
Dostał środki z Banku, podpisał umowę kupna-sprzedaży, zarejestrował samochód (przedsiębiorca jest właścicielem auta), ubezpieczył i może zacząć z niego korzystać. No jeszcze tylko musi go zatankować, a w obecnej chwili to sprawa na kolejny kredyt;).
Klient powinien spłacać raty zgodnie z podpisaną umową. Każda z rat składa się z części kapitałowej i odsetkowej, i niestety tylko tę drugą zaliczamy do kosztów firmy.
Co jeszcze wliczymy w koszty? Opłaty okołokredytowe tzn. prowizję, ubezpieczenie, pozostałe opłaty bankowe. Przedsiębiorca ma także możliwość wpisania auta do ewidencji środków trwałych i odpisów amortyzacyjnych.
* Zdarza się, że Banki przyznają niewielkie kredyty nowootwartym firmom, jednak z reguły wymagają prowadzenia działalności przez określony czas, a w celu zbadania zdolności kredytowej wymagają przedstawienia dokumentów finansowych firmy.
Leasing
W przypadku leasingu Klienci mogą liczyć na trochę mniej restrykcyjne procedury, aczkolwiek nie jest też tak, że leasing rozdaje się na „lewo i prawo”;). Wprawdzie jest możliwy do uzyskania już od pierwszego dnia prowadzenia firmy, ale każdy leasingodawca ma swoje wytyczne np. w zakresie branż czy rodzaju wnioskowanych przedmiotów leasingu, których bezwzględnie się trzyma.
I tutaj przechodzimy do podstawowej różnicy między kredytem, a leasingiem. W przypadku leasingu nasz przedsiębiorca (leasingobiorca) nie jest właścicielem przedmiotu leasingu. Ma tylko prawo do korzystania z niego przez określony czas, za który płaci raty. Po wygaśnięciu umowy ma prawo do wykupu przedmiotu umowy za odpowiednią wartość, która jest uzależniona m.in. od czasu trwania umowy, rodzaju przedmiotu leasingu oraz obowiązujących przepisów podatkowych i rachunkowych.
Co możemy zaliczyć do kosztów w przypadku leasingu?
Wszystko uzależnione jest od umowy leasingowej – w leasingu operacyjnym można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całą ratę leasingową, opłatę wstępną, koszty operacyjne oraz kwotę wykupu jeżeli nabędzie pojazd samochodowy z silnikiem spalinowym lub hybrydowym o wartości nieprzekraczającej 150.000 zł lub auto elektryczne o wartości nie wyższej niż 225.000 zł. W innych przypadkach kosztami uzyskania przychodu będzie ta część opłaty wstępnej i każdej raty, która w stosunku do ceny pojazdu nie przekroczy odpowiednio 150 000 zł lub 225 000 zł.. Natomiast w ramach leasingu finansowego do kosztów uzyskania przychodów zalicza się koszty amortyzacji, część odsetkową raty leasingowej oraz koszty operacyjne.
Przykładowe różnice między leasingiem a kredytem
Kwestia | Leasing | Kredyt |
|---|---|---|
Cel podpisywanej umowy | Wskazany przedmiot (ruchomości lub nieruchomości) | Dowolny dla kredytu obrotowego, inwestycyjny – dla kredytu na cele inwestycyjne |
Prawo własności | Leasingodawca jest właścicielem przez cały okres trwania umowy | Kredytobiorca jest właścicielem po podpisaniu umowy |
Procedury | Uproszczone, mniej czasochłonne, często bez dokumentów finansowych | Bardziej skomplikowane i czasochłonne, wymagają przedstawienia dokumentów finansowych za określony czas |
Elastyczność umowy | Z uwagi na przepisy amortyzacyjne – brak możliwości skrócenia czasu trwania umowy | Możliwość wcześniejszej spłaty, nadpłacania, wydłużenia czasu trwania umowy, wprowadzenia karencji w spłacie. |
Koszty | Leasing operacyjny: cała ratę leasingowa, opłata wstępna, koszty operacyjne oraz kwota wykupu.
Leasing finansowy: koszty amortyzacji, część odsetkową raty leasingowej oraz koszty operacyjne. | Prowizja, rata odsetkowa, ubezpieczenie |
Samochód wzięty w leasing przez firmę może być również wykupiony przez przedsiębiorcę prywatnie, tzn. poza działalnością gospodarczą firmy.
Wykup samochodu z leasingu na firmę
Wykup samochodu z leasingu na firmę umożliwia wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych. Poniesiony wydatek będzie wówczas ujmowany w kosztach poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych.
Niby wszystko jasne, ale niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w których cena zakupu znacznie odbiega od ceny rynkowej i nie przekracza 10 000 zł. Co w takiej sytuacji?
Wtedy to przedsiębiorca może wprowadzić pojazd do rejestru środków trwałych i z racji niskiej wartości samochodu dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.
Z chwilą zbycia auta firmowego przedsiębiorca zobowiązany jest do wykazania przychodu z działalności gospodarczej niezależnie od momentu, w którym ta sprzedaż nastąpiła. Taka transakcja jest ujmowana jako odpłatna dostawa towarów i podlega opodatkowaniu 23% stawką.
Wykup samochodu z leasingu na osobę prywatną
Wykup auta z leasingu prywatnie przed przedsiębiorcę jest możliwy, jednak w takiej sytuacji pojazd nie będzie mógł być zaliczony do majątku przedsiębiorstwa, a jego sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Każda osoba, która do 31.12.2021 wykupiła prywatnie auto z leasingu i dokona jego sprzedaży po upływie 6 miesięcy – transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Zmiany, zmiany, zmiany, czyli Polski Ład w akcji.
Zmiany wprowadzone przez Polski Ład z początkiem 2022 roku nie ominęły kwestii leasingu.
Jak więc jest teraz?
Ustawodawca wydłużył okres, po którym osoba prywatna mogła sprzedać auto firmowe wykupione z leasingu bez dodatkowego obciążenia podatkiem dochodowym z 6 miesięcy do 6 lat.
Ponadto jeśli dojdzie do takiej transakcji przed upływem wymaganego okresu to – poza podatkiem dochodowym- trzeba będzie zapłacić składkę zdrowotną ZUS od tego dochodu.
Czy można coś z tym zrobić?
Aktualnie coraz częściej słyszy się o darowiźnie tzn. darując wykupiony pojazd osobie z zerowej grupy podatkowej, stwarzamy jej możliwość nieopodatkowanej sprzedaży po 6 miesiącach. Takie zastosowanie Ministerstwo Finansów uznaje za dozwolone*, bowiem Polski Ład nie zabrania darowizny wykupionego z leasingu samochodu na rzecz członka rodziny. Nie spowoduje to także żadnych negatywnych konsekwencji w PIT.
Co z podatkiem od darowizny?
Tzw. zerowa grupa podatkowa tzn. rodzice, dzieci itp są zwolnione z podatku od darowizny, jeśli jej wartość nie przekracza 9637 zł. Gdy kwota jest wyższa – wtedy należy ją w terminie 6 miesięcy zgłosić do US.
W przypadku wykupienia pojazdu firmowego z leasingu przez przedsiębiorcę będzie on musiał zapłacić VAT od wartości pojazdu, a nie ostatniej raty leasingowej – jak to było do tej pory.
Co dalej?
Większym „powodzeniem” może cieszyć się leasing operacyjny z wysokim wykupem. Dzięki temu wysokość comiesięcznych rat będzie niższa, a tak naprawdę przedsiębiorca nie ma obowiązku wykupu auta – to tylko możliwość.
*Należy pamiętać, że darowizna ta powinna mieć jakieś uzasadnienie – nie powinna być sztuczna.