Zgodnie z wprowadzonymi 1 grudnia 2022 roku do kodeksu pracy zmianami - od 7 kwietnia 2023 roku pracownicy będą mogli skorzystać z tzw. okazjonalnej pracy zdalnej. Co to jest za rodzaj pracy i kiedy można z niej skorzystać?
Za pracę zdalną uważa się taki rodzaj pracy, która częściowo lub całkowicie wykonywana jest w miejscu wskazanym przez pracownika, za zgodą pracodawcy z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Obecnie możemy wyróżnić dwie formy pracy zdalnej:
- stała – kiedy pracodawca nie może od nas wymagać powrotu do pracy stacjonarnej,
- okazjonalna.
Ile razy i kiedy mogę skorzystać z okazjonalnej pracy zdalnej (OPZ)?
Przepisy znowelizowanego kodeksu pracy dają pracownikowi możliwość skorzystania z OPZ przez 24 dni w roku kalendarzowym w sytuacjach uzasadnionych wyłącznie interesem (potrzebą) tego pracownika (np. doraźna opieka nad członkiem rodziny).
Czy pracodawca może NIE zgodzić się na OPZ?
W przeciwieństwie do urlopu na żądanie, w przypadku OPZ pracodawca może nie wyrazić zgody na takie rozwiązanie. Należy jednak pamiętać o zasadzie równości w zatrudnieniu, więc decyzja ta nie może mieć charakteru dyskryminacyjnego (jedna osoba na danym stanowisku dostanie pozytywna decyzje w kwestii swojego wniosku OPZ, a druga nie).
Generalnie przyjęte zostało, że pracodawca może nie wyrazić zgody na OPZ gdy jej wykonanie nie jest możliwe ze względu na organizację pracy lub jej rodzaj.
Jak ubiegać się o OPZ?
Jakich rodzai prac nie obejmuje praca zdalna?
- szczególnie niebezpieczne,
- powodujące intensywne brudzenie,
- z czynnikami chemicznymi, które stwarzają zagrożenie (przepisy w sprawie BHP związane z występowaniem czynników chemicznych w miejscu pracy),
- związanych ze stosowaniem lub wydzielaniem szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych lub innych wydzielających uciążliwe zapachy,
- w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych.
Miejsce wykonywania OPZ
Pracownik, składając wniosek o OPZ każdorazowo musi wskazać miejsce jej wykonywania poprzez zapis: Wnoszę o uzgodnienie miejsca wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej pod adresem….(moje miejsce zamieszkania).
Wyrażając zgodę na OPZ pracodawca wyraża jednocześnie zgodę na miejsce jej wykonywania. Podana lokalizacja nie musi być tożsama z miejscem zamieszkania, jednak musimy mieć na uwadze, że pracodawca może nie zgodzić się na wykonywania OPZ w podanym miejscu. Dlaczego? W grę wchodzi tutaj ewentualny wypadek przy pracy, zabezpieczenia wrażliwych danych firmy także brak możliwości kontaktu z pracownikiem (np. podczas wyjazdu za granicę).
OPZ czy urlop
Ta kwestia budzi szczególnie dużo wątpliwości. Pracodawcy obawiają się bowiem, że pracownicy, zamiast wniosków o urlop będą składać wnioski o OPZ. Należy mieć na uwadze różnicę między oboma pojęciami. Przez urlop wypoczynkowy rozumie się coroczny, płatny, nieprzerwany okres ustawowego zwolnienia pracownika od obowiązku pracy u danego pracodawcy, przysługujący w celu wypoczynku i regeneracji sił. OPZ jest umożliwieniem pracownikowi wykonywania pracy w miejscu innym niż zakład pracy w sytuacjach uzasadnionych potrzebami tego pracownika.
Zmiana pracodawcy, a limit OPZ
Podany limit (24 dni) OPZ dotyczy roku kalendarzowego, co oznacza, że jeśli w trakcie trwania roku nastąpi zmiana pracodawcy to w nowym miejscu zatrudnienia pracownik będzie mógł wykorzystać OPZ tylko w ilości dni pozostałych do wykorzystania. Jeśli wykorzysta 4 dni OPZ u dotychczasowego pracodawcy, wtedy u nowego może wykorzystać 20 dni.