Obecny rok przyniósł znaczące zmiany w polskim Kodeksie pracy, a wiele z nich ma istotne konsekwencje dla pracowników, którzy są jednocześnie rodzicami. Oprócz wydłużenia urlopu rodzicielskiego, którego nieprzenoszalną część otrzymują teraz obaj pracujący rodzice, istnieje kilka innych kluczowych zmian.
Urlop rodzicielski – ile teraz będzie trwał?
Większość nowych przepisów w Kodeksie Pracy skoncentrowała się głównie na urlopie rodzicielskim, co wynika bezpośrednio z celów Dyrektywy ,,work-life balance” (2019/1158), mającej na celu zachęcenie ojców do aktywnego udziału w opiece nad dziećmi poprzez rozszerzenie dostępu do urlopu rodzicielskiego.
Zgodnie z nowym art. 1821a§1 Kodeksu pracy – wymiar urlopu rodzicielskiego będzie wynosił:
- 41 tygodni (dotychczas 32 tygodnie) – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 43 tygodni (dotychczas 34 tygodnie) – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Pracownicy, którzy są rodzicami dzieci posiadających zaświadczenie o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin ,,Za życiem”, czyli dokumentu potwierdzającego obecność poważnego i nieodwracalnego upośledzenia lub nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu, które wystąpiły podczas prenatalnego okresu rozwoju dziecka lub podczas porodu, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze:
- 65 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 67 tygodni – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Warto pamiętać, że 9 z tych 41 tygodni jest przeznaczonych wyłącznie dla drugiego z rodziców. Innymi słowy, jeśli matka dziecka chce skorzystać z pełnego urlopu rodzicielskiego, przysługuje jej maksymalnie 32 tygodnie, a pozostałe 9 tygodni jest dostępne wyłącznie dla drugiego z rodziców, na przykład dla ojca dziecka.
Ile wynosi zasiłek za czas urlopu rodzicielskiego?
Oczywiście, podczas urlopu rodzicielskiego rodzice nie pozostają bez wsparcia finansowego. Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego jest ustalana na zasadach:
- 70% za cały okres urlopu rodzicielskiego;
- 81,5% zasiłku za podstawowy okres urlopu rodzicielskiego. Jednak ta wyższa stawka będzie obowiązywać, jeśli matka złoży wniosek do ZUS-u lub pracodawcy w ciągu 21 dni od dnia porodu, prosząc o wypłatę zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. W przypadku drugiego rodzica, który korzysta z dodatkowych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, stawka zasiłku wynosi 70%.
Wnioskowanie o urlop rodzicielski
Tak samo jak w przypadku zmian w procesie składania wniosku o urlop macierzyński, wniosek o urlop rodzicielski będzie dostępny do złożenia w formie elektronicznej.
Nowe przepisy wprowadzają także prostsze zasady dotyczące udzielania urlopu rodzicielskiego. Teraz urlop ten może być udzielany jednorazowo lub podzielony na nie więcej niż 5 części. Ponadto, urlop rodzicielski musi być wykorzystany najpóźniej do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko obchodzi swoje 6 urodziny.